De Tsimane-indianen in het Amazonewoud hebben vijf keer minder hart-en vaatziekten vergeleken met westerlingen. 

De bloedvaten van een 80-jarige Tsimane-indiaan kunnen tot dertig jaar jonger zijn.  

De voornaamste reden daarvoor is hun gezonde levensstijl: ze eten veel gezonder (lees: veel minder westerse voeding), bewegen meer en roken minder. 

De onderzoekers maken zich echter ongerust: nieuwe wegen maken dat de indianen veel meer in contact komen met de geïndustrialiseerde wereld, en dus meer westerse voeding beginnen te eten: meer (bewerkt) rood vlees, wit bloem, graanproducten, frisdranken, … 

Ze kunnen hetzelfde lot ondergaan als vele andere Indianenstammen die in contact komen met westerse voeding. Een voorbeeld zijn de Pima-indianen die in het zuiden van de VS leven. In de 19de eeuw kwamen type 2 diabetes, overgewicht, hoge bloeddruk, kanker en vele andere aandoeningen daar veelvouden minder voor. Nu heeft meer dan 60% van de volwassen Pima-indianen type 2 diabetes. 

Dergelijk onderzoek bij indianenstammen die nog een ‘origineel’ voedingspatroon volgen en daarna overschakelen op westers voeding toont duidelijk aan wat voeding met het lichaam kan doen, en vooral wat voor schade het kan aanrichten. 

Bronnen: 
- Coronary atherosclerosis in indigenous South American Tsimane: a cross-sectional cohort study. The Lancet, 2017
- De voedselzandloper, 2012
- Veroudering vertragen, 2015
Foto: Chronus, Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic l

Toen reeds enkele jaren geleden in het boek ‘De voedselzandloper’ stond dat je via voeding en beweging type 2 diabetes kan omkeren, werd dit weggelachen. Type 2 diabetes was immers een chronische, onomkeerbare ziekte. Eens diabetes, altijd diabetes.
 
Het Nederlandse groepsprogramma ‘Keer diabetes om’ helpt nu veel patiënten van hun diabetes af. In sommige gevallen kan diabetes zelfs in enkele weken 'genezen' worden, in die zin dat patiënten geen medicatie meer hoeven te gebruiken of insuline dienen te spuiten. Indrukwekkende resultaten voor een 'onomkeerbare, chronische, steeds maar voortschrijdende' ziekte.
 
Sommige onderzoekers geloven dat 40% van de diabetespatiënten hun diabetes kunnen omkeren, anderen geloven dat tot 80 procent van de patiënten van zijn type 2 diabetes kan verlost geraken (link naar NOS journaal). 
 
Hoe doen ze dit? Door veel minder of geen snelle suikers, zetmeelproducten (brood, aardappelen, pasta en rijst), meer plantaardige proteïnen en meer gezonde vetten te eten. Dat is wat de voedselzandloper aanbeveelt om diabetes om te keren, veroudering te vertragen en gewicht te verliezen. Talloze studies tonen dit al jaren aan. 

Dit bericht verscheen eerder op Google Plus. 

Enkele bronnen: 

• Vanzelf genezen van suikerziekte? Zelfzorg ondersteund 
• Beter eten en meer bewegen kunnen diabetes type 2 genezen, NOS 
• Reversal of type 2 diabetes: normalisation of beta cell function in association with decreased pancreas and liver triacylglycerol. Diabetologia 54, 2506–14 (2011). 
• Dietary Glycemic Load and Glycemic Index and Risk of Cerebrovascular Disease in the EPICOR Cohort. PLoS One (2013) 
• Effects of dietary composition on energy expenditure during weight-loss maintenance. JAMA 307, 2627–34 (2012). 
• Paleolithic nutrition for metabolic syndrome: systematic review and meta-analysis, The American Journal of Clinical Nutrition (2015) (opgelet: het klassieke, strenge paleodieet legt teveel klemtoon op dierlijke proteïnen (wat ongezond is), maar heeft wel een goed punt wat het weglaten van graanproducten betreft. Een mild paleodieet (niet teveel dierlijke proteïnen) is beter). 
• High dietary glycemic load and glycemic index increase risk of cardiovascular disease among middle-aged women: a population-based follow-up study. J. Am. Coll. Cardiol. 50, 14–21 (2007). 
• Dietary fiber, glycemic load, and risk of NIDDM in men. Diabetes Care 20, 545–50 (1997). 
• A prospective study of dietary glycemic load, carbohydrate intake, and risk of coronary heart disease in US women. Am. J. Clin. Nutr. 71, 1455–61 (2000). 
• Prospective study of dietary carbohydrates, glycemic index, glycemic load, and incidence of type 2 diabetes mellitus in middle-aged Chinese women. Arch. Intern. Med. 167, 2310–6 (2007). 
• Low glycaemic index or low glycaemic load diets for overweight and obesity. Cochrane Database Syst. Rev. (2007). 
• ...

Kruid je eten meer! Kruiden kunnen niet alleen je gezondheid bevorderen, maar ook je langer doen leven.  
 
In een studie kregen proefpersonen maaltijden met of zonder kruiden. Slechts twee eetlepels kruiden (zoals knoflookpoeder, rozemarijn, oregano, kurkuma, kaneel, gember, zwarte peper, ...) maakte dat proefpersonen gemiddeld lagere insuline-pieken en een beter metabolisme hadden.
 
De onderzoekers concludeerden dat 'kruiden rijk zijn aan stoffen die ontsteking kunnen verminderen en factoren in het bloed kunnen verbeteren die geassocieerd zijn met een verhoogd cardiovasculair risico'.
 
Andere studies tonen aan dat kruiden de levensduur kunnen verlengen, en dit via allerlei mechanismen, zoals het verlagen van suiker- en insulinepieken, verminderen van ontsteking en zelfs bescherming van het DNA.  
 
Vooral kruiden zoals oregano, gember, knoflook en kurkuma zijn gekend om hun gezonde eigenschappen. Buiten hun gezondheidseffecten, zijn kruiden ook ideale manier om je maaltijden (vooral groente) lekkerder te maken.
 
Enkele bronnen:
Consumption of spicy foods and total and cause-specific mortality: population based cohort study, British Medical Journal, 2015 // Spices and Herbs May Improve Cardiovascular Risk Factors. Nutrition Today, Volume 49, Issue 5 // Effects of curcuminoids on frequency of acute myocardial infarction after coronary artery bypass grafting. American Journal of Cardiolgy, 2012 
Afbeelding: Joo mon bkk, Creative Commons Attribution license. 

​De nieuwe Schijf van Vijf heeft enkele teleurstellend kleine verbeteringen aangebracht. En kan dus nog veel gezonder. 

Wat is er goed: 

• minder nadruk op (rood) vlees en het meer aanraden van plantaardige voeding, zoals groente en peulvruchten. Inderdaad, al meer dan tien jaar tonen studies aan dat veel vlees het risico verhoogt op kanker, type 2 diabetes, hart-en vaatziekten en versnelde veroudering bij mensen. Al meer dan veertig jaar tonen onderzoeken met proefdieren aan dat teveel dierlijke proteïnen (zoals in vlees) ongezond zijn (zie bronnen onderaan). 

Wat kan beter:

• de Schijf legt nog steeds overmatig veel nadruk op koolhydraten (zetmeelproducten), zoals brood, aardappelen, pasta en rijst. Het gedeelte in de Schijf met deze zetmeelproducten had aanzienlijk kleiner mogen zijn, terwijl het gedeelte met groente en fruit veel groter had gemogen. Sommige landen zoals Zwitserland leggen in hun voedingsdriehoek meer nadruk op groente en fruit dan op zetmeelproducten. 
• nog steeds veel nadruk op zuivelproducten, waaronder melk. Dat is spijtig, omdat er heel wat redenen (en wetenschappelijke studies) zijn om melk af te raden. Nog vrij recent toonde een grote studie met meer dan 105 000 proefpersonen dat vrouwen die drie glazen melk per dag dronken, bijna dubbel zoveel kans hadden om te sterven vergeleken met mensen die minder dan één glas melk per dag dronken. Zulke studies hoeven niet te verbazen, gezien melk allerlei stoffen bevat die veroudering versnellen en ontsteking bevorderen, zoals mTOR-, insuline- en IGF- induceerders en galactose, een melksuiker die wetenschappers ook gebruiken om veroudering te versnellen in proefdieren. Verschillende gekende professoren in de VS stellen zich dan ook terecht ernstige vragen betreffende de huidige melkaanbevelingen. 
• te weinig nadruk op gezonde vetten. Alle vetten bevinden zich in een klein onderdeel van de Schijf, wat de indruk geeft dat alle vetten gematigd dienen te worden. Terwijl in voldoende grote inname van gezonde vetten uitermate belangrijk is; dit betreft vetten in olijfolie, olijven, avocado’s, vette vis, noten, zaden, …. De vetten die in de Schijf aangeraden worden zijn vooral typische industriële producten: smeer-en bereidingsvetten zoals margarine, halvarine, geëxtraheerde oliën zoals zonnebloemolie dat veel pro-inflammatoire omega-6 vetzuren bevat, enzovoort. 

Wat nieuw is, is dat de Schijf wel zou toelaten om koolhydraat-arm (lees: minder brood, aardappelen, pasta en rijst) te eten. Maar deze indruk geeft ze duidelijk niet, gezien een groot gedeelte van de schijf gevuld is met koolhydraatrijke zetmeelproducten zoals brood en aardappelen. 

In ieder geval, de graan-, aardappel, melk-en margarineproducenten kunnen nog steeds op hun beide oren slapen. 

ENKELE BRONNEN

Dierlijke eiwitten (vlees) en sterfte:

• Red meat consumption and mortality: results from 2 prospective cohort studies. Arch. Intern. Med. (2012).
• Low Protein Intake Is Associated with a Major Reduction in IGF-1, Cancer, and Overall Mortality in the 65 and Younger but Not Older Population. Cell Metab. (2014).
• Meat consumption and mortality – results from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition. BMC Med. (2013).
• Red meat intake and risk of breast cancer among premenopausal women. Arch. Intern. Med. (2006).
• Red meat and chicken consumption and its association with age-related macular degeneration. Am. J. Epidemiol. (2009).
• Dietary Fat and Protein in Relation to Risk of Non-Hodgkin’s Lymphoma Among Women. J. Natl. Cancer Inst. (1999).
• The Ratio of Macronutrients, Not Caloric Intake, Dictates Cardiometabolic Health, Aging, and Longevity in Ad Libitum-Fed Mice. Cell Metab. (2014).
• Protein restriction cycles reduce IGF-1 and phosphorylated Tau, and improve behavioral performance in an Alzheimer’s disease mouse model. Aging Cell (2013).
• Dietary protein, life-span, and biochemical variables in female mice. J. Gerontol. (1976).

(Teveel) koolhydraten en sterfte/ziekte:

• A prospective study of dietary glycemic load, carbohydrate intake, and risk of coronary heart disease in US women. Am. J. Clin. Nutr. (2000).
• Prospective study of dietary carbohydrates, glycemic index, glycemic load, and incidence of type 2 diabetes mellitus in middle-aged Chinese women. Arch. Intern. Med. (2007).
• High dietary glycemic load and glycemic index increase risk of cardiovascular disease among middle-aged women: a population-based follow-up study. J. Am. Coll. Cardiol. (2007).
• Paleolithic nutrition for metabolic syndrome: systematic review and meta-analysis. Americ. Jr. Clin. Nutr. (2015)

Melk en sterfte/ziekte: 

• Milk?: Maybe A Recipe for Obesity and Cancer, Scientific American, 2013. 
• Prescriptions for 3 Glasses of Low-Fat Milk a Day Should Be Scaled Back, Scientific American, 2013. 
• Milk intake and risk of mortality and fractures in women and men: cohort studies. BMJ (2014).
• Dairy products, calcium, and prostate cancer risk in the Physicians’ Health Study. Am. J. Clin. Nutr. (2001).
• Milk consumption and circulating insulin-like growth factor-I level: a systematic literature review. Int. J. Food Sci. Nutr. (2009).
• Consumption of milk and calcium in midlife and the future risk of Parkinson disease. Neurology (2005).

Afbeelding: Schijf van Vijf, Voedingscentrum. 

Op 22 maart zal het Nederlandse Voedingcentrum een nieuwe Schijf van Vijf voorstellen. Dit zal de grootste verandering van de Schijf zijn in zestig jaar tijd.
 
Het boek De voedselzandloper, dat sterke kritiek uitte op de Schijf van Vijf, heeft er mede voor gezorgd dat de kritiek zo groot is geworden dat de Schijf nu eindelijk aangepast wordt.
 
Maar zal de schijf wel voldoende aangepast worden?
 
Het Voedingscentrum beslist immers zelf wat het met de nieuwe aanbevelingen van de Gezondheidsraad aanvangt. De Gezondheidsraad stelt aanbevelingen op en zendt deze door naar het Voedingscentrum, dat zelf kiest hoe het deze zal verwerken in een nieuwe Schijf.
 
Deze nieuwe aanbevelingen van de Gezondheidsraad komen sterk overeen met wat reeds in De voedselzandloper beschreven stond: minder rood vlees, minder nadruk op brood en andere zetmeelproducten, die ook vervangen kunnen worden door peulvruchten en voeding die beta-glucaan-vezels bevat zoals havermout en paddenstoelen, meer aandacht voor groene thee en gezonde vetten zoals in olijfolie, noten en vette vis.
 
Hopelijk zal het Voedingscentrum de nieuwe aanbevelingen voldoende ter harte nemen en de Schijf grondig veranderen, zodat ze echt de gezondheid van mensen kan verbeteren.
 
Ook in België heeft De voedselzandloper ervoor gezorgd dat de Belgische voedingsdriehoek zal aangepast worden. 

Knoflook kan het dichtslibben van de bloedvaten afremmen. En zo het risico verminderen op een hartaanval of beroerte.
 
In een studie kregen 55 personen tussen de 40 en 75 jaar dagelijks 2,4 gram knoflook-extract toegediend. Na 1 jaar bleek dat het aangroeien van de plaque (het ‘dichtslibsel’ in de bloedvaten) met 80% vertraagd was vergeleken met de controlegroep die geen knoflook kreeg. Sommige vormen van plaque waren zelfs gekrompen.
 
Veel andere studies tonen aan dat knoflook de gezondheid van de bloedvaten verbetert (onder meer door het samenklonteren van de bloedplaatjes af te remmen).
 
Je kan vers knoflook toedienen aan je gerechten, maar je kan ook knoflookpillen nemen (sommige pillen veroorzaken geen knoflook-adem).
 
​
Bronnen:
- Aged Garlic Extract Reduces Low Attenuation Plaque in Coronary Arteries of Patients with Metabolic Syndrome in a Prospective Randomized Double-Blind Study, The journal of nutrition, 2016
- Garlic and Heart Disease. Journal of Nutrition, 2016
- Veroudering vertragen, Kris Verburgh, 2015
- Foto: Rüdiger Wölk, Münster, WikiCommons CC BY-SA 2.5

Kris Verburgh spreekt over zijn boek 'Veroudering vertragen' in het tv-programma 'Tijd voor MAX'. 

(fragment start vanaf 22:18). 

Bekijk de video via deze link. ​

Inhoud programma​

Wist je dat nagenoeg alle 50-en 60-jarigen microtumoren hebben in hun schildklier? En dat 50% van de mannen tegen dan micro-kanker in de prostaat heeft? Wist je dat 40 % van vrouwen die tussen de 40 en 50 jaar oud zijn, reeds microtumoren in de borsten hebben?

Vanaf de leeftijd van 40 à 50 jaar hebben we bijna allemaal tumoren. Dit zijn microtumoren: kleine kankergezwelletjes die niet groter zijn dan de punt van een balpen. Eén van de redenen waarom deze microtumoren gelukkig niet groter worden en uitgroeien tot een kanker, heeft te maken met de bloedvatgroei: de kankers kunnen niet verder groeien omdat de bloedvaten niet meegroeien. Kankercellen hebben veel bloedvaten nodig zodat voldoende voedingsstoffen en zuurstof aangeleverd kunnen worden voor hun snelle groei.

Als je de bloedvatgroei afremt, kan je ook het risico op kanker afremmen. Of kan je de groei van een bestaande kanker aanzienlijk verminderen.

Dit effect kan je niet enkel bereiken met (dure) antikankermiddelen, maar ook via voeding.
Volgens dr. William Li bevatten talloze voedingsmiddelen stoffen die de bloedvatgroei afremmen, en zo het risico kunnen verminderen op kanker.

Voorbeelden zijn groene thee, aardbeien, blauwbessen, appels, tomaat, donkere chocolade, peterselie, boerenkool, knoflook en geelwortel (kurkuma). De top 8 van de beste voedingsmiddelen die bloedvatgroei konden afremmen volgens dr. Li:

1. soja-extract
2. artisjokken
3. peterselie
4. bessen 
5. soja
6. knoflook
7. blauwe druiven
8. kool

Dit zijn niet toevallig allemaal voedingsmiddelen die gezond zijn. En je kan er heel lekkere maaltijden, desserts en smoothies mee maken. In ‘De voedselzandloper’ werd reeds besproken hoe stoffen in bijvoorbeeld peterselie de bloedvatgroei afremmen, en zo het risico kunnen verminderen op kanker.
​
Bronnen: Broad targeting of angiogenesis for cancer prevention and therapy. Semin Cancer Biol, 2015 // William Li, Can We Eat to Starve Cancer, TED // Foto: Buzzle.com & NIH

​De eerste trede verklaart waarom een inname van voldoende micronutriënten (bepaalde vitamines, mineralen, vetzuren, phytochemicaliën) belangrijk is om langer jong en gezond te blijven. De trede legt ook uit waarom zoveel mensen in het westen zowel overvoed ('obees' ) als ondervoed zijn ('te weinig inname van gezonde micronutriënten’).
​

​De tweede trede legt uit hoe een beetje ‘schade’ de levensduur kan verlengen.
​

​De derde trede legt het verband uit tussen overgewicht en versnelde veroudering. Er komt ook aan bod waarom zoveel mensen in het westen met overgewicht kampen. Tevens wordt uitgelegd waarom de klassieke verklaring voor overgewicht (‘teveel calorieën en te weinig beweging’) ernstig tekort schiet.
​

De vierde trede beschrijft nieuwe methodes die niet enkel veroudering kunnen vertragen, maar misschien zelfs kunnen omkeren. Mensen weer jonger maken aldus. 

​------------
​
Heb je ‘Veroudering vertragen’ al gelezen? Aarzel niet om een recensie toe te voegen op Bol.com. Of om je vragen of opmerkingen te posten op de Facebook-pagina. 
 
Enkele recensies op Bol.com over het boek:
 
“Een revolutionair boek is dat alle kennis over veroudering bij elkaar brengt.”
 
“Wat een geweldig interessant en goed leesbaar boek.”
 
“Een nieuwe kijk op ons voedsel.”
​
 
Meer recensies op www.bol.com. 
Een uitgebreide recensie valt te lezen op deze site. 
​Korte Feeling recensie over 'Veroudering vertragen'. 
​

​Broccoli kan je kans op allerlei verouderingsziektes verminderen en veroudering vertragen. 

Studies met proefdieren tonen aan dat broccoli de kans op Parkinson kan verminderen, evenals het risico op verschillende kankers bij mensen, zoals borst-en urineblaaskanker. Eén van de manieren waarop broccoli dat doet is door het DNA in onze cellen te beschermen. 

Een studie waarin rokers gedurende tien dagen 250 gram gestoomde broccoli werd gegeven, toonde aan dat hun DNA tot 41% minder snel muteerde en beschadigd geraakte vergeleken met rokers die geen broccoli te eten kregen. 

Broccoli kan je snel stomen of koken, of je kan het ook morgens aan een smoothie toevoegen. Via het internet kan je zelfs broccoli-poeder bestellen dat je bijvoorbeeld in een smoothie of een glas water kan doen.  

Enkele bronnen: 
- Veroudering vertragen, Kris Verburgh, 2015
- DNA damage and repair activity after broccoli intake in young healthy smokers. Mutagenesis, 2010
- Breast cancer risk in premenopausal women is inversely associated with consumption of broccoli, a source of isothiocyanates, but is not modified by GST genotype. J. Nutr. 134, 1134–8, 2004.
- Intake of cruciferous vegetables modifies bladder cancer survival. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 19, 2010.